عضو شورای راهبردی روابط خارجی مطرح كرد
از كاهش سلطه دلار تا لزوم توجه ایران به سازوكار FATF
به گزارش نیازگاه رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اینکه دلار، بعنوان ارز مسلط، جایگاه خویش را از دست خواهد داد، اظهار داشت: با نگاه «صفر یا صدی» به FATF مشکل دارم، می توانستیم با این ابزار کار خودمان را انجام دهیم.
به گزارش نیازگاه به نقل از ایسنا، ابراهیم شیبانی ضمن اشاره به زمینه هایی که منجر به سلطه دلار بر روابط فعلی تجارت بین الملل شد، تصریح کرد: پس از جنگ جهانی دوم، کشورهایی که خویش را فاتح آن قلمداد کردند، خصوصا آمریکا که توانسته بود با هزینه کمتری پیروز جنگ شود، امورات را به نفع خود سامان دادند.
وی ادامه داد: پس از جنگ جهانی دوم که سازمان های بین المللی همچون سازمان ملل و همینطور سازمان های پولی و مالی شامل بانک جهانی و صندوق بین المللی شکل گرفت، آمریکا بعنوان پیروز جنگ، امور را به نفع خود سامان داد و خود سهام عمده این سازمان ها را در اختیار گرفت؛ مثلا یک چهارم سهم بانک جهانی و همینطور سهم عمده ای حدود 17 درصد را از صندوق بین المللی پول در اختیار گرفت.
عضو شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اینکه دولت انگلیس بر مبنای ایده «جان کینز»، یکی از بزرگ ترین اقتصاددان های این کشور، علاقه مند نبود دلار پول بین المللی باشد، یادآورشد: او پول بین المللی را که متعلق به هیچ کشوری نباشد، به نام «بانکور» پیشنهاد می کرد، اما از آنجائیکه ارز جهانی بودن دلار فواید زیادی برای آمریکا داشت، این کشور برای پذیرفته شدن دلار اصرار زیادی کرد.
شیبانی اظهار داشت: آمریکا این قدرت اقتصادی را هم داشت که پولش را بعنوان پول بین المللی ارائه کند، به این علت که زمانی که کشوری پولی منتشر می کند، باید اقتصادش تولید بزرگ داشته باشد تا بتواند پول زیاد منتشر کند؛ برای نمونه، اگر نقدینگی بیشتر از تولید ملی باشد، بی خاصیت می شود.
وی با تشریح امتیازاتی که سلطه دلار برای آمریکا بوجود آورده است، به بکارگیری دلار بعنوان حربه نظامی و اعمال تحریم ها ضد دیگر کشورها همچون ایران اشاره نمود و در عین حال اضافه کرد: سلطه جهانی دلار به آمریکا این فرصت را داد که اگر کسری بودجه داشته باشد، دلار چاپ کند و کشورهای خارجی مانند اعراب خلیج فارس آنرا می پذیرند، بدین سان پول ها از این کشور خارج می شود و تورم هم ایجاد نمی نماید. آمریکا از این امتیاز بهره زیادی برد و الان هم در حال سوءاستفاده از آن است.
رئیس پیشین بانک مرکزی با اشاره به اینکه هنوز دلار ارز مسلط بین المللی است، افزود: همچنان قیمت هر بشکه نفت به دلار اعلام می شود و هنوز یورو نمی تواند این دفعه را بکشد، چونکه تولید کل منطقه یورو آنقدر نیست که مثلا بتواند تأمین ارز خرید و فروش 90 میلیون بشکه در روز را جوابگو باشد. ضمن اینکه تمام مناقصات و معاملات بین المللی هم به دلار انجام می شود.
شیبانی ضمن اشاره به جدا شدن پشتوانه طلا از دلار در سال 1971 و جایگزینی کالای آمریکایی به جای طلا بعنوان پشتوانه دلار، عنوان کرد: آمریکا آن اوایل سو استفاده های امروز را از تسلط دلار نمی کرد، اما به تدریج با این روند سوءاستفاده به خودش ضربه زد، چون حالا دنیا در حال درک این مساله است که دلار به این شکل چه صدمه هایی می تواند داشته باشد.
وی افزود: به خاطر دارم زمانی که بعنوان مسئول بانک مرکزی سفری به سنگاپور داشتم، در مصاحبه ای گفتم درست است که آمریکا فشارهایی به ما می آورد، اما با این کارها در آینده جایگاه دلار بعنوان پول بین المللی به کل خدشه دار می شود و کشورها به آن بدبین خواهند شد. حالا این اتفاق افتاده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی توضیح داد: حالا تنها 30-40 درصد ذخایر مالی کشورها به دلار است، آن هم در بین کشورهایی مانند کشورهای حوزه خلیج فارس که بیشتر وابسته به آمریکا هستند. در حالیکه در آن زمان 70 درصد ذخایر پولی دنیا به دلار بود.
شیبانی با تاکید بر اینکه حالا موازنه به ضرر دلار آمریکا در حال تغییر است، اظهار داشت: سلطه ای که هم اکنون آمریکا دارد، ضعیف شده و در آینده هم ضعیف تر خواهد شد؛ آنها هم خود متوجه این مورد هستند و به این علت که این اهرم بزرگ را از دست خواهند داد، از آن هراس دارند. جان بولتون در کتاب جدید خود با عنوان «در این اتاق اتفاق افتاد» به این مساله اشاره نموده است که ما در حال استفاده از این قدرت بزرگی که داریم هستیم، در حالیکه در آینده امکان دارد چنین قدرتی نداشته باشد.
شیبانی افزود: به نظر می آید در 10 تا 15 سال آینده موازنه به ضرر دلار آمریکا تغییر خواهد نمود. پیشبینی می شود که 15 تا 20 سال آینده چین اقتصاد اول دنیا باشد و حتی برخی پیشبینی ها این زمان را کوتاه تر در نظر می گیرند. هند و اندونزی در بعضی برآوردها جایگاه های بعدی را به دست می آورند؛ ازاین رو به احتمال خیلی زیاد و طبق پیشبینی که اقتصاددانان و مراکز جهانی می کنند، دلار وجهه خویش را از دست خواهد داد. این مساله تنها به علت تحولات سیاسی نیست، بلکه تحولات اقتصادی که رخ می دهد، آمریکا را به قدرت درجه بعدی و نه درجه اول تبدیل خواهد نمود.
وی افزود: آنها همچنان در حال استفاده از این اهرم و خصوصا اعمال فشار به کشور ما از این طریق هستند. سیستمی که بوجود آورده اند هنوز به نفعشان می چرخد، اما اگر آمار را بررسی و دنبال کنید، می بینید سال به سال این سلطه در حال کاهش است.
شیبانی درباره راهکارها و ابزارهای مقابله ای که ایران بعنوان کشوری که هدف این سلاح اقتصادی قرار گرفته است هم اظهار داشت: همه کشورها در جستجوی چاره هستند، ما هم هم اکنون به طریق دیگری معاملاتمان را انجام می دهیم؛ یا پایاپای تسویه حساب می نماییم و یا اینکه ارزهای دیگری وارد مبادلاتمان می نماییم. درست است که یورو هم از لحاظ سیاسی دنباله رو دلار است، اما این وضع ادامه نخواهد داشت، به خصوص اینکه شرق آسیا در حال شکوفایی است.
وی ضمن اشاره به اهمیت قراردادهای پولی میان کشورها اضافه کرد: چین و روسیه حدود 400 میلیارد دلار قرارداد دوجانبه امضا کرده اند و الان هم نزدیک 50 کشور دنیا با یکدیگر پیمان پولی منعقد کرده اند. البته ما باید بتوانیم مقداری ارزش پول ملی خویش را تثبیت و نوسان آنرا کم نماییم، چون تا زمانی که نوسان وجود داشته باشد، معامله کردن دشوار می باشد، اما اگر بتوانیم نوسان را مهار نماییم و با ثبات جلو برویم می شود با پیمان های پولی هم با دلار مقابله نمود.
شیبانی همینطور به مبادلات بین المللی که به ارزش حدود یک تریلیون و 200 میلیارد دلار با رمز ارزها شده است، اشاره نمود و اظهار داشت: البته هنوز دولت ها و بانک مرکزی ها رمزارزها را به صورت گسترده به رسمیت نمی شناسند، چون مثلا همین هفته گذشته یکباره ارزش بیت کوین 17 درصد سقوط کرد. این است که مقداری باید احتیاط کرد؛ اما به هر صورت جابجا شدن قدرت اقتصادی از غرب و آمریکا به سمت شرق، پیمان های پولی و آمدن رمز ارزها همه عواملی است که نه تنها کشور ما، بلکه همه کشورهای دنیا می توانند از آن استفاده کنند و کم کم از دلار فاصله بگیرند که گرفته اند.
این عضو شورای راهبردی روابط خارجی اقدامات آمریکا در تحریم کشورها و مسدودسازی دارایی های آنها را عامل آگاهی ملت ها نسبت به سیاسی بودن این اقدامات دانست و اظهار داشت: کشورها متوجه شده اند که دلار جنبه اقتصادی ندارد و می تواند کاملا دردسر ایجاد کنند؛ بنابراین از آن فاصله می گیرند و سبد ارزیشان را متنوع می کنند.
وی در عین حال درمورد کاربری سوئیفت های چینی و روسی برای ایران هم اظهارداشت: این سامانه ها می توانند خصوصا برای کشورهایی مانند ما که فعلا با کشورهای شرقی بیشتر کار می نماییم، مورد توجه قرار گیرند. این سرویسهای مبادله مالی به صورت دو جانبه که می تواند کار کند، اما وقتی چند جانبه می شود، آن پول حالت بین المللی می گیرد؛ مثلا با یوآن چین می توانیم دو جانبه کار نماییم، اما زمانی که می خواهد به گردش درآید، چین احتیاط می کند؛ چون هنوز قدرت اقتصادی اش به آن حد نرسیده است که بی نیاز از سیستم تحت تسلط آمریکا باشد.
شیبانی ضمن اشاره به پیشبینی ها درمورد رشد بیشتر از 7 درصدی اقتصاد چین در سال آینده علیرغم رشد منفی سایر کشورها، افزود: آمریکا در این ترازو مرتب رو به پایین رفتن است. دلیل اینکه آمریکا نخستین دشمنش را چین معرفی می کند و ترامپ هم بارها به آن پرداخت، این است که چین به صورت نرم رو به پیشرفت است و کارش را انجام می دهد.
رئیس پیشین بانک مرکزی همینطور در ارتباط با نگاهی که ایران باید در برابر برخی سازوکارهای مالی همچون FATF داشته باشد، هم اظهار داشت: من روشی را پیشنهاد دادم که متاسفانه هنوز اجرایی نشده است. باید در نظر داشت آنها که عضو FATF هستند، تنها درصدی از آنرا اجرا می کنند؛ مثلا سومالی هم عضو آن است؛ اما ما متاسفانه همیشه «صفر و صدی» فکر می نماییم و من با این نگاه مشکل دارم.
شیبانی توضیح داد: این طور نیست که اگر کسی عضو FATF شد باید حتما تمام مفاد آنرا اجرا کند! اگر به جدول این نهاد نگاه نماییم، می بینیم کشورهای عضو تنها چند درصدش را اجرا می کنند. برای ما هم مقدور نیست که تماما عین آنرا عملی نماییم. باید ببینیم که کشورهای دیگر چه می کنند. آیا شفاف همه اقداماتشان را در این سازوکار اعلام می کنند! پول هایی که مثلا آمریکا صرف خرابکاری ها می کند پس چه می شود!
وی تاکید کرد: معتقدم می توانستیم با این ابزار کار خودمان را انجام دهیم، اما باید در نظر داشته باشیم که کشورهای دیگر تا جایی که برایشان مقدور باشد به مفاد مورد درخواست FATF عمل می کنند.
رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی افزود: حتی کشوری مانند ایتالیا رتبه 146 را در جدول اجرای تعهدات FATF داشت؛ ازاین رو FATF آنگونه که ما می بینیم، نیست.
به اعتقاد شیبانی اجرای FATF است که بحث دارد، کما اینکه برجام هم در اجرا بحث دارد: اتفاقا در FATF می توانیم از سوی های دیگر بپرسیم که چگونه اجرا کردید. در صحنه جهانی هیچ چیز سفید و یا سیاه نیست.
منبع: niazgah.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب