آیا جلوگیری از قطعی برق را راهی هست؟
به گزارش نیازگاه قطع برق در ایام اخیر و همینطور آلودگی شهرهای بزرگ و همچون تهران همه نگاه ها را به چگونگی و شرایط تولید و مصرف برق، بخصوص استفاده از گاز در این حوزه جلب کرده است. حال سؤال این است که سهم وا قعی مصرف چقدر است و چکار می توان کرد؟
به گزارش روز جمعه گروه اقتصادی ایرنا، در ایام گذشته برق در پاره ای از مناطق کشور همچون پایتخت قطع شد که مسئولان علت آنرا نرسیدن سوخت به نیروگاه ها عنوان کردند.
اکنون معاون برق و انرژی وزیر نیرو با اشاره به تامین سوخت نیروگاه ها، از پایدار شدن شرایط نیروگاه های تولید برق آگاهی داده است.
«همایون حائری»، همچنین، ضمن تاکید بر ضرورت مدیریت مصرف اظهار داشت: میزان مصرف گاز در بخش خانگی، برمبنای آمارهای اعلامی سه برابر تابستان است. بالا رفتن مصرف گاز در بخش خانگی سبب می شود سوختی که باید در اختیار نیروگاه ها قرار گیرد محدود شود.
حائری در ادامه اضافه کرد: میزان مصرف گاز در بخش خانگی هشت برابر مصرف نیروگاه ها است و این روند محدودیت تحویل گاز به نیرگاه ها را به همراه دارد که دو روز پیش نتیجه این محدودیت منجر به خاموشی شد.
میزان مصرف ایرانیها چقدر است؟
تولید، توزیع و مصرف سه رکن اصلی انرژی در کشور است که هر کدام چالش ها و مشکلات خاص خودرا دارد اما تاکید معاون وزیر نیرو بر حوزه مصرف چرت نیست. عدم مدیریت صحیح مصرف دست کم بخش تولید را نیز گرفتار مشکل می کند. شاید بتوان اظهار داشت که مصرف بی رویه چالش اصلی برق و گاز در ایران است.
طبق آمارهای مجود، بطور متوسط، ایران حدود ۴ برابر میانگین جهانی انواع انرژی ها را مصرف می کند. این کشور پس از آمریکا و روسیه، در رتبه سوم مصرف جهان قرار دارد؛ با این تفاوت که در این کشورها توسعه و رشد اقتصادی عامل مصرف است اما در ایران، مصرف در هر شرایطی بالا است؛ چه رشد اقتصادی بالا باشد و چه پایین.
برای نمونه، بر طبق آمار انتشار یافته توسط بانک جهانی، متوسط مصرف جهانی برق در دنیا برای مشترکین خانگی ۹۰۰ کیلووات ساعت در سال است؛ این در حالیست که مشترکین ایرانی در بخش خانگی سالانه ۲۹۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می کنند و این رقم دست کم بیش از ۳ برابر(در برخی آمارها ۴ برابر) میانگین جهانی است. همین طور سرانه ی مصرف سالانه گاز در ایران ۱۷۰۰ مترمکعب و در جهان ۶۰۰ مترمکعب است.
اگر موضوع مصرف برق در امر استخراج «بیت کوین» و سایر رمز ارزها را نیز اضافه نماییم می توان حدس زد میزان مصرف بمراتب بیشتر از آمارهای موجود است.
با این حساب بازبینی سیاست های توزیع و مصرف انرژی در کشور امری ضروری و غیرقابل انکار است.
مصرف گرایی در انرژی ریشه تاریخی - فرهنگی دارد
مصرف برق و بطور کل انرژی در ایران را باید از منظر تاریخ اجتماعی کشور مورد توجه قرار داد. وقتی از این زاویه به مصرف سوخت در کشور نگاه می نماییم مشخص می شود که در چند دهه ای که از پیدایش نفت در اقتصاد می گذرد به تدریج این تصور در جامعه شکل گرفته است که نفت و گاز بعنوان یک ثروت ملی سهم همه مردم بوده و باید به پایین ترین قیمت به دست مردم برسد و مصرف شود.
جامعه بر این باور است که کشورهای دیگر به سبب کمبود نفت و گاز مجبور به صرفه جویی هستند، ولی ما به وفور از این نعمت خدادادی برخوردار بوده و نیازی نیست که صرفه جویی نماییم. بنابر این در مدت یاد شده نوعی فرهنگ و سبک زندگی مصرف گرایانه و اصرافی در مورد انواع انرژی شکل گرفته است.
بار سنگین یارانه های پنهان انرژی بر دوش دولت
بعلاوه، در این دوره تاریخی، در مورد قیمت ارزان انرژی انتظارات اجتماعی به شدت افزایش یافته و هر بار که شرایط سختی پیش آمده و رکود و مشکلات اقتصادی جامعه را فرا گرفته هزینه ناشی از یارانه انرژی سنگینی خودرا بر دوش دولت بیشتر نشان داده است.
سازمان برنامه و بودجه در گزارشی ارقام یارانه پرداختی در کشور شامل آشکار و پنهان را محاسبه و رقم کل آنرا ۹۰۰ هزار میلیارد تومان در سال اعلام نموده است. حدود ۶۵۰ هزار میلیارد تومان آنرا یارانه های پنهانی تشکیل می دهد که به کالاهای اساسی، انواع فرآورده های نفتی، گاز و برق تعلق می گیرد.
البته چنانچه در جدول زیر مشخص است این ارقام برمبنای دلار ۸۰۰۰ تومانی و نرخ ۴۲۰۰ تومان برای کالاهای اساسی محاسبه شده است. برآورد سازمان برنامه بودجه مربوط به بودجه سال ۱۳۹۷ و لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ است. این آخرین برآوردهایی بوده که سازمان یاد شده انجام داده است. با این وجود تخمین میزان یارانه پنهان هم اکنون با در نظر گرفتن دلار بالای ۲۳ هزار تومان کار دشواری نیست.
یکی از راهکارهای حل مسئله مصرف گاز و برق و همین طور برطرف نمودن مشکلاتی نظیر آلودگی هوا و همین طور جلوگیری از قطعی برق توسعه انرژی های پاک است. اما با اهمیت ترین چالش توسعه این نوع از انرژی هم در حضور منابع نفت و گاز نهفته است و هم در نگاه و تصور جامعه به این منابع. تا زمانی که فکر می نماییم دومین منابع گاز دنیا را داریم اقناع مسئولین و مدیران کشور به سرمایه گذاری های قابل توجه و معنادار دراین زمینه از یک طرف و توجیه مردم به کاهش مصرف، از جانب دیگر مشکل خواهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب