نهضت ملی مسکن در خراسان جنوبی از تامین زمین تا انبوه سازی
نیازگاه: خراسان جنوبی از استانهای پیشرو در اجرای طرح ˮنهضت ملی مسکنˮ به عنوان یکی از طرح های کلان دولت سیزدهم بوده و تامین زمین و انعقاد قرارداد با انبوه سازان، مردم خصوصاً اجاره نشین ها را امیدوار به خانه دار شدن کرده است.
به گزارش نیازگاه به نقل از خبرگزاری ایرنا یک سال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می گذرد، دولتی که به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خودرا شروع کرد و به اذعان خیلی از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت های بعد از انقلاب، هیچ دولتی به اندازه دولت سیزدهم میراث دار مشکلات، ضعف ها و کاستی های برجای مانده از دولت قبل از خود نبوده است.
وضعیت بد فاکتورهای اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش ها که ماحصل سیاست گذاری ها و اقدامات نادرست سالهای قبل از ۱۴۰۰ بود، شرایطی را رقم زد که بگفته آیت الله رئیسی در نخستین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخسین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود!
با این حال گرچه چالش ها بسیار زیاد بوده و هست اما با همت مسئولان دولت سیزدهم شامل رییس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرائی، طی یک سال قبل علاوه بر رفع خیلی از چالش های گذشته و تلاش بمنظور ریل گذاری صحیح برای حرکت به سمت شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در زمینه های مختلف عملکردی انجام شده که بنظر می رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت حالا نوبت به بازخوانی آن رسیده است.
در این گزارش به موضوع پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن در استان خراسان جنوبی می پردازیم.
تابستان سال قبل همزمان با شروع به کار دولت سیزدهم، تولید مسکن و اختتام دادن به قسمتی از کابوس اجاره نشینی برای مستاجرین در سراسر کشور به عنوان یکی از سیاست ها و اهداف کلان دولت عنوان شد. این تصمیم دولت که پشتوانه قانون "جهش تولید مسکن" مصوب مجلس شورای اسلامی را هم دارد، بارقه های امید را برای اقشار فاقد مسکن در اوایل تشکیل دولت مردمی به وجود آورد.
بر این اساس راه اندازی چهار میلیون واحد مسکونی در برنامه چهار ساله دولت سیزدهم قرار گرفت، همین طور در این قانون موضوع انتقال اراضی مازاد دستگاه های دولتی به راه و شهرسازی پیش بینی شده است.
طرح اقدام ملی مسکن که اواخر دولت دوازدهم اجرائی شد نیز متقاضیانی داشت و با اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم قرار شد همه اقدامات و تسهیلات به طرح قبلی نیز تسری پیدا کند پس ۲ طرح با هم ادغام شدند.
وزیر راه و شهرسازی که نوزدهم شهریور سال قبل رییس جمهور را در مسافرت به خراسان جنوبی همراهی می کرد در جمع مردم طبس اظهار داشت: با ساخت سالانه یک میلیون مسکن در کشور، مردم دغدغه ای درباب تامین مسکن خود نداشته باشند.
رستم قاسمی در پاسخ به دغدغه و درخواست مردم برای ساخت و تامین مسکن گفت: تمامی افراد که مسکن اولی هستند و بند جیم آنان قرمز نشده، نسبت به ثبت نام در سامانه اقدام نمایند.
او اظهار داشت: در زمینه مسکن برنامه ما این است که سالی یک میلیون مسکن در کشور ساخته شود و تلاش داریم که مصالح همچون سیمان و میلگرد بوسیله دلالی نباشد و بوسیله خرید مستقیم از کارخانه باشد تا واحدها با کمترین قیمت به دست مردم برسد.
وزیر راه و شهرسازی با اذعان به این که در خراسان جنوبی و طبس مشکل زمین نداریم اضافه کرد: ساخت برخی واحدها را مردم و برخی را بنیاد مسکن برعهده می گیرد تا کارها به سرعت جلو برود.
روند ثبت نام در سامانه نهضت ملی مسکن که شروع شد، علاوه بر پالایش متقاضیان، تامین زمین مورد نیاز اقدام ضروری دیگری بود که از همان شروع اجرای طرح در دستور کار قرار گرفت.
بنا بر اعلام اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی، سهمیه این استان از طرح نهضت ملی مسکن هم اکنون ۴۰ هزار واحد مسکونی است که ۲۲ هزار واحد در مناطق شهری و ۱۸ هزار واحد در مناطق روستایی راه اندازی می شود.
بیش از ۷۴ هزار نفر در خراسان جنوبی متقاضی شدند
مردم خراسان جنوبی باتوجه به افزایش متوالی قیمت اجاره بها و هزینه های بالای ساخت و ساز، از طرح نهضت ملی مسکن استقبال شایان توجهی داشتند و بیش از ۷۴ هزار نفر در خراسان جنوبی ثبت نام کردند که از این تعداد تا حالا ۳۱ هزار و ۷۶۳ نفر پایش و برای ساخت مسکن واجد شرایط پنج گانه اعلام شده اند.
اقدام دیگری که با حمایت استاندار و هم افزایی داخل استان انجام شد، تامین زمین برای ۳۱ هزار نفر از متقاضیان بوده و خراسان جنوبی جزو استانهای پیشرو در طرح نهضت ملی مسکن معرفی شده است.
همچنین از زمان شروع اجرای طرح نهضت ملی مسکن در خراسان جنوبی مسئولان بمنظور تسهیلگری در اجرای طرح همچون تامین زمین، رفع مشکلات زیرساختی مانند برق و آب و چگونگی تسریع در اتمام طرح، بازدیدهای میدانی انجام داده و جلسات مستمر را برگزار کردند که همچون آن می توان به بازدید اخیر استاندار خراسان جنوبی از پروژه ۲۷ هکتاری و ۵۰ هکتاری زعفرانیه بیرجند اشاره نمود.
جواد قناعت در این بازدید که شماری از مدیران استانی نیز حضور داشتند اظهار داشت: باتوجه به موقعیت جغرافیایی استان و شرایط اقلیمی و موضوعات فرهنگی از مجموع ۳۱ شهر استان در ۲۹ شهر، واحدهای طرح نهضت ملی مسکن بصورت ویلایی ایجاد می شود و فقط در ۲ شهر بیرجند و قاین واحدها بصورت آپارتمانی راه اندازی خواهد شد.
وی بیان کرد: معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری و دستگاه های متولی به جد دراین زمینه پای کار بوده اند و خوشبختانه توانسته ایم در همان سال نخست اجرای طرح نهضت ملی مسکن، زمین مورد نیاز هر چهار سال را در استان تامین نماییم.
خراسان جنوبی در جایگاه اول یا دوم طرح
نماینده عالی دولت در خراسان جنوبی اضافه کرد: این استان در فاکتورهای مختلفی که در طرح نهضت ملی مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی مورد ارزیابی قرار گرفته، در جایگاه اول یا دوم قرار داشته است.
وی اظهار داشت: بطور معمول در گذشته طرح های حمایتی مسکن در نقاط حاشیه ای شهرها اجرا می شد و نخستین بار در بیرجند به عنوان مرکز استان در بهترین و زیباترین نقطه یعنی سایت زعفرانیه، طرح نهضت ملی مسکن درحال اجراست.
یکی از دغدغه های مردم در خراسان جنوبی هزینه ساخت مسکن بوده که مطالبه هم شده است و استاندار در این زمینه اظهار داشت: برای سهم آورده مردم پیگیری های لازم از مرکز در حال انجام می باشد تا علاوه بر پرداخت تسهیلات، سهم آورده کمتر شود و مردم ما کمترین فشار اقتصادی را متحمل شوند.
اما معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی که در ماه های اخیر میزبان جلسات شورای مسکن استان جهت بررسی روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن بوده است، اظهار داشت: بر طبق پالایش های انجام شده حدود ۳۲ هزار نفر در خراسان جنوبی واجد شرایط استفاده از تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن شدند.
به گفته علیرضا عباس زاده در طرح نهضت ملی مسکن از اراضی دولتی در اختیار محدوده قانونی داخل شهرها یا حریم آن، زمین بصورت رایگان در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.
وی با اشاره به ۲ قیمت عمده زمین و ساخت مسکن گفت: با اهمیت ترین قسمت هزینه های مسکن این ۲ عامل است که دولت هزینه زمین را حذف کرده و برای هزینه ساخت نیز تسهیلات فراهم شده ولی قسمتی از هزینه باید توسط متقاضیان تامین گردد.
معاون استاندار خراسان جنوبی اشاره کرد: وقتی اراضی برای راه اندازی مسکن به مردم واگذار می شود نیاز به زیرساخت هایی همچون آب، برق و گاز دارد که این موارد نیز تکلیف دولت می باشد و از منابع اعتباری دولت تامین می شود.
تامین زمین در همه شهرهای استان
وی اظهار داشت: در صورتیکه استانهای کشور درحال تامین زمین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن هستند، ما برای همه واحدهای سهمیه استان زمین مورد نیاز را تامین کرده ایم، همین طور طراحی اراضی و سایت های مجتمع آماده شده است.
عباس زاده اضافه کرد: اولویت نخست ما برای تامین زمین، اراضی قانونی و دولتی موجود در داخل شهرهاست پس تمامی اراضی دولتی برای ۳۲ هزار واحد در ۳۱ شهر استان شناسایی شده و اهتمام کرده ایم بهترین و در دسترس ترین زمین را انتخاب نماییم پس از این جهت خیال مردم راحت باشد.
وی سایت زعفرانیه به عنوان بام شهر بیرجند را مثال زد و اظهار داشت: این سایت با لحاظ همه کاربری های لازم شهری و نگاه دقیق شهرداری در نظر گرفته شده و طرح در حال اجراست.
نکته ای که مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی هم بر آن اصرار کرد و اظهار داشت: در گذشته طرح های حمایتی مسکن در حاشیه شهرها اجرا می شد و نخستین بار در مرکز استان طرح نهضت ملی مسکن در بهترین و مرغوب ترین اراضی درحال اجراست.
وحید داعی جانمایی اجرای طرح های ساخت مسکن را در موفقیت این طرح ها بسیار مهم دانست و افزود: در این دوره با حمایت استاندار خراسان جنوبی بهترین اراضی را به طرح نهضت ملی مسکن اختصاص دادیم.
وی اظهار داشت: در اجرای طرح نهضت ملی مسکن زمین بصورت رایگان توسط دولت تامین می شود و برای هر نفر متقاضی در مرکز استان ۳۵۰ میلیون تومان، سایر شهرها ۳۰۰ میلیون تومان و مناطق روستایی ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات پرداخت می شود.
دبیر شورای مسکن استان خراسان جنوبی افزود: طبق قانون جهش تولید مسکن برای صدور پروانه ساختمانی ۳۰ درصد و هزینه های نظام مهندسی ساختمان نیز ۵۰ درصد تخفیف اعمال می شود.
خانه ها در ۲۹ شهر ویلایی ساخته می شود
وی اظهار داشت: با تاکید استاندار و پیگیری های انجام شده موفق شدیم در سال اول اجرای طرح نهضت ملی مسکن، اراضی مورد نیاز را در تمامی شهرهای استان تامین نماییم و واحدهای مسکونی این طرح در ۲۹ شهر استان به جز شهرهای بیرجند و قاین بصورت ویلایی راه اندازی می شود.
به گفته داعی در هیچ استان دیگری این کار انجام نشده است و باتوجه به اقلیم و فرهنگ حاکم بر خراسان جنوبی در مناطقی که زمین موجود بوده، اراضی بصورت تک نفره واگذار می شود تا مردم خودشان واحد مسکونی را بسازند.
وی اضافه کرد: در شهر بیرجند ۲ منطقه شامل سایت ۲۷ هکتاری که از قبل فعال بوده و سایت ۵۰ هکتاری زعفرانیه برای طرح نهضت ملی مسکن لحاظ شده است و در سایت زعفرانیه به عنوان یکی از بزرگترین سایت های استان بیش از ۴ هزار واحد مسکونی توسط انبوه سازان راه اندازی می شود.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با اعلان اینکه طبق قرارداد منعقد شده با انبوه سازان هزینه ساخت هر متر مربع، پنج میلیون و ۷۳۰ هزار تومان است اظهار داشت: یکی از دغدغه های مردم، چگونگی تامین سهم آورده ساخت مسکن بوده که موضوع در دست پیگیری است.
وی افزود: در سایت ۴۵۰ هکتاری زعفرانیه شهر بیرجند، اراضی زون های سه و پنج به مساحت تقریبی ۵۰ هکتار برای طرح نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده و در این مجموعه تا حالا برای راه اندازی ۴ هزار و ۱۵۸ واحد مسکونی قرارداد واگذاری و ساخت با ۲۳ شرکت انبوه ساز منعقد شده که در مرحله انجام عملیات خاکی است.
داعی گفت: بلوک های این پروژه بصورت پنج طبقه (۱۰ واحدی) و چهار طبقه (۸ واحدی) طراحی شده و زیربنای مفید واحدها ۹۲ تا ۱۱۰ مترمربع در نظر گرفته شده است.
مزایا و معایب گروه ساخت و انبوه ساز
وی اظهار داشت: در پروژه ۲۷ هکتاری شهر بیرجند نیز تعداد ۴۲۸ قطعه برای راه اندازی ۲ هزار و ۱۴۰ واحد مسکونی بصورت "گروه ساخت" به متقاضیان واگذار شد اما یکی از چالش های سایت ۲۷ هکتاری این است که وقتی اراضی را در اختیار گروههای ساخت قرار دادیم سلایق و اختلافات سبب کند شدن پروژه شد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی اظهار داشت: ۱۵ ماه به گروههای ساخت مهلت داده شد که در طول این مدت عده ای واحد را راه اندازی کرده و عده ای اقدام نکردند پس برای گرفتن پروانه پیامک داده شده که عده ای فرم را پر کرده و مقرر است این سایت را نیز به انبوه ساز واگذار نماییم.
وی بیان کرد: حُسن گروههای ساخت، پایین آمدن هزینه ها است اما در کار انبوه ساز نرخها مقداری افزایشی است چون هزینه هایی از قبیل مالیات نیز باید پرداخت گردد.
داعی اضافه کرد: نمی توان گفت بطور مطلق کدام شیوه بهتر یا بدتر است اما در انبوه ساز واحد در زمان مقرر راه اندازی و واگذار می شود در صورتیکه در گروههای ساخت چالش هایی بین اعضا وجود دارد که سبب تاخیر در اجرای پروژه می شود.
وی اظهار داشت: درحال اقناع سازی مردم هستیم و اراده ای بر حذف متقاضیان نیست پس به شکلی کمک می نماییم که مردم صاحب خانه شوند در عین حال که تامین مسکن از قدیم تا حالا برای مردم سخت بوده است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی افزود: این استان در اجرای طرح نهضت ملی مسکن تا حالا بر طبق سه شاخص تامین زمین، پالایش متقاضیان و نسبت اجرای فونداسیون به سهمیه، در رتبه دوم کشور قرار دارد.
وی اظهار داشت: بررسی روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن بطور مستمر توسط وزیر راه و شهرسازی انجام و نتیج ارزیابی کتبی به استانداران ارسال می شود.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی اعلام نمود: پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن طبق برنامه زمان بندی تا اختتام تیر ماه ( قرارداد ۶۰ ماهه) ۲۶.۷۶ درصد، اجرای پروژه ۳۶.۲۷ درصد و بر طبق اجرای پروژه و مصالح پای کار ۴۷.۷۶ درصد است.
وی اضافه کرد: در مجموع تا حالا ۳۰ هزار و ۹۱۶ هکتار زمین با کاربری مسکونی تامین شده و عملیات اجرائی ۱۰ هزار و ۵۶۳ واحد شهری و چهار هزار و ۳۷۸ واحد روستایی شروع شده است.
داعی بیان کرد: ۱۱ هزار و ۵۶ واحد دارای پروانه ساختمان، ۹ هزار و ۹۹۸ واحد دارای فونداسیون، سه هزار و ۶۵۷ واحد دارای اسکلت و سقف، هزار و ۵۹۲ واحد سفت کاری و ۵۰۶ واحد در مرحله نازک کاری هستند.
هرچند روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن در خراسان جنوبی جلوتر از برخی استان هاست اما تامین ۲ زیرساخت آب و برق می تواند شتاب کار را بیشتر کند. برای مثال یکی از مسائل موجود در طبس تامین آب برای پی ریزی است که به سبب کمبود آب به کندی به انجام می رسد.
همچنین سایت ۲۷ هکتاری بیرجند با مشکل تامین برق مواجه بود که مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی ابتدای هفته جاری از تامین برق این سایت آگاهی داد.
مهدی دادگر اظهار داشت: همزمان با شروع طرح نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم و بمنظور تسریع در عملیات آماده سازی واحدها، پروژه تامین زیرساخت برق این اراضی در دستور کار شرکت توزیع برق استان قرار گرفت و در هشت فاز واقع در سایت زعفرانیه و ۲۷ هکتاری بیرجند انجام شد.
وی اعتبار لازم برای این پروژه ها را حدود ۱۵۰ میلیاردریال عنوان نمود و اضافه کرد: برای اجرای عملیات تامین زیرساخت های برق سایت های مذکور، ۷.۵ کیلومتر شبکه فشار متوسط، ۴.۵ کیلومتر شبکه فشار ضعیف و ۱۴ ترانس راه اندازی شده است.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی گفت: عملیات تامین زیرساخت این اراضی از شروع تیر امسال شروع شد و با سرعت و دقت کافی در مدت یک ماه آماده بهره برداری شده است.
وی با اشاره به انجام این پروژه ها در سایر شهرستان های استان اظهار داشت: در شهرستان طبس نیز تامین برق طرح نهضت ملی مسکن در ۱۰ فاز و با راه اندازی پنج کیلومتر شبکه فشار متوسط، ۱۶ کیلومتر شبکه فشار ضعیف و ۱۹ ترانس به بهره برداری می رسد.
استان خراسان جنوبی با ۱۱ شهرستان حدود ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و بر طبق طرح نهضت ملی مسکن، ساخت ۴۰ هزار واحد مسکونی طی چهار سال در این استان برنامه ریزی شده که نقش موثری در رونق بازار مسکن دارد.